Wysoka frekwencja pokazała, że problem jakości powietrza, szczególnie w miastach i gminach, to jedno z kluczowych wyzwań stojących przed jednostkami samorządu terytorialnego w najbliższych latach.
Spotkanie otworzył Dyrektor IPIŚ PAN, dr hab. Piotr Oskar Czechowski, prof. IPIŚ PAN, wskazując na konieczność współpracy nauki, administracji i przemysłu w realizacji nowych regulacji unijnych.
Kluczowe wystąpienia i wnioski
Zmiany prawne i nowe obowiązki państw członkowskich
dr inż. Patrycja Rogula-Kopiec (IPIŚ PAN) przedstawiła najważniejsze elementy nowelizacji dyrektywy AAQD. W swoim wystąpieniu omówiła m.in.:
- zaostrzenie dopuszczalnych norm dla pyłów zawieszonych i innych zanieczyszczeń
- nowe wymagania w zakresie lokalizacji i liczby stacji pomiarowych,
- konieczność zapewnienia wysokiej jakości i spójności danych,
- rosnącą odpowiedzialność samorządów za wdrażanie działań naprawczych.
Wystąpienie stanowiło fundament dla dalszych dyskusji – pokazując skalę zmian i praktyczne wyzwania, jakie czekają polskie miasta i gminy.
Dorobek badawczy i praktyka Instytutu
prof. dr hab. inż. Wioletta Rogula-Kozłowska (Akademia Pożarnicza, Warszawa) oraz dr hab. inż. Katarzyna Jaworek (IPIŚ PAN) zaprezentowały doświadczenia Instytutu w Zabrzu w zakresie monitorowania jakości powietrza.
Przedstawiono:
- wyniki wieloletnich badań nad aerozolami miejskimi,
- metody monitoringu zanieczyszczeń drobnych i ultradrobnych,
- wykorzystanie danych do opracowywania rekomendacji dla polityk lokalnych.
Pokazano, że dorobek IPIŚ PAN może stanowić praktyczne wsparcie dla samorządów, które muszą przygotować się do wdrożenia nowych przepisów.
Technologie wspierające samorządy
dr Mateusz Dulewski (EMAG SERWIS sp. z o.o.) omówił kompleksowe rozwiązania monitoringu i poprawy jakości powietrza.
Prezentacja pokazała m.in.:
- systemy integrujące pomiary w czasie rzeczywistym,
- wykorzystanie modeli predykcyjnych do prognozowania epizodów smogowych,
- możliwości aktywnego sterowania systemami oczyszczania powietrza w przestrzeni publicznej.
Dla uczestników z samorządów była to szczególnie cenna część – pokazująca gotowe technologie, które można wdrażać w praktyce.
Nowoczesne metody pomiarowe i tanie czujniki
Wystąpienie dr. inż. Tomasza Macha (MLU Sp. z o.o.) koncentrowało się na metodach zapewnienia spójności i jakości pomiarów. Prelegent podkreślał znaczenie kalibracji urządzeń, referencyjnych standardów oraz kontroli jakości danych.
Następnie inż. Petra Bauerová, Ph.D. (Czeski Instytut Hydrometeorologiczny) podzieliła się doświadczeniami z Czech w zakresie wykorzystania tanich czujników do monitorowania powietrza. Zwróciła uwagę, że ich popularność rośnie, jednak konieczne jest stosowanie wytycznych i ram prawnych, aby wyniki były wiarygodne i mogły wspierać decyzje administracyjne.
Monitoring dla edukacji i świadomości społecznej
Pavel Chaloupecký (ENVItech Bohemia, Czechy) zaprezentował projekt, w którym pomiary jakości powietrza służą celom edukacyjnym. Szczególną uwagę poświęcono wpływowi lokalnych systemów ogrzewania na jakość powietrza w regionie południowomorawskim.
Wystąpienie pokazało, jak monitoring może wspierać budowanie świadomości ekologicznej mieszkańców i angażować społeczności lokalne w działania na rzecz czystego powietrza.
Drobne i ultradrobne cząstki – nowe wyzwanie dla miast
Na zakończenie części merytorycznej Tomas Prokop (PALAS GmbH, Niemcy) przedstawił wyzwania związane z monitorowaniem drobnych i ultradrobnych cząstek. Podkreślił, że to właśnie te frakcje mają największy wpływ na zdrowie mieszkańców i wymagają szczególnej uwagi w systemach pomiarowych.
Dyskusje i atmosfera
Podczas seminarium nie brakowało pytań i głosów z sali. Uczestnicy – głównie przedstawiciele samorządów – dzielili się doświadczeniami z wdrażania lokalnych programów ochrony powietrza, wskazywali bariery i szukali inspiracji do dalszych działań.
Atmosfera spotkania sprzyjała otwartej wymianie wiedzy i integracji środowisk. Wielu uczestników podkreślało, że możliwość rozmowy z naukowcami i praktykami z Polski oraz zagranicy była szczególnie cenna.
Podsumowanie
Seminarium pokazało, że dyrektywa AAQD to nie tylko zestaw wymagań, ale także szansa na modernizację systemów monitorowania powietrza i poprawę jakości życia mieszkańców miast i gmin.
Wysoka frekwencja – 65 uczestników z całej Polski – potwierdziła, że samorządy traktują to zagadnienie priorytetowo. Wnioski z obrad jednoznacznie wskazują, że sukces we wdrażaniu nowych regulacji będzie możliwy jedynie dzięki partnerstwu nauki, administracji i biznesu.
Dziękujemy wszystkim prelegentom i uczestnikom za aktywny udział, inspirujące pytania i konstruktywne dyskusje. Już dziś zapraszamy na kolejne wydarzenia organizowane przez Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu.
