W tym celu mobilny Lidar EMORAL (Rysunek 1) został zainstalowany na stacji pomiarowej Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu kierowanej przez Krzysztofa Klejnowskiego (ipis.pan.pl).
Kampanię POLIMOS Zabrze-SMOG 2021 koordynuje Lucja Janicka, a uczestniczą Iwona Stachlewska oraz wolontariusze Rafał Fortuna i Patryk Poczta. Prace Zespołu IPIŚ-PAN koordynowane są przez Krzysztofa Klejnowskiego ze wsparciem Marianny Czaplickiej i Katarzyny Jaworek.
Pomiary początkowo były utrudnione ze względu na niesprzyjającą sytuację pogodową (opady śniegu i śniegu z deszczem związane z przesuwaniem się frontu atmosferycznego). Jednak 10 grudnia 2021 nastąpił przełom, pomiary lidarowe stały się możliwe, a bardzo niskie prędkości wiatru sprzyjały powstawaniu smogu (Rysunek 2). Znaczne zanieczyszczenie powietrza było obserwowane tuż przy powierzchni ziemi przy pomocy różnych czujników pomiarowych IPIŚ-PAN (Rysunek 1 – czerwony kolor czujników in-situ wskazuje na wysoki poziom zanieczyszczeń powietrza). Pomiary wykonane z użyciem lidaru EMORAL zapewniły dane o rozkładzie pionowym zanieczyszczeń.(Rysunek 3). Pomiary lidarowe prowadzone w trybie ciągłym.
Rysunek 2. Smog Zabrze 13 grudnia 2021 (foto: Krzysztof Klejnowski, IPIŚ PAN). | Rysunek 3. Bieżąca wizualizacja pomiarów lidarowych, lidar EMORAL 10 grudnia 2021 (foto: Rafał Fortuna UW). |
Wstępne analizy pomiarów lidarowych pokazały znaczne różnice w strukturze pionowej smogu w stosunku do smogu mierzonego w okresie zimowym w Krakowie czy Warszawie. Pomiary takie były wykonane lidarem EMORAL podczas Kampanii POLIMOS Kraków-SMOG 2018 zrealizowanej we współpracy z Jarosławem Nęckim i Mirosławem Zimnochem z Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie (agh.edu.pl). Badania w Krakowie zostaną powtórzone w styczniu 2022 roku. Z kolei smog w Warszawie obserwowany jest lidarami PollyXT i NARLa podczas regularnych pomiarów na stacji RS-Lab IGFUW w ramach rozproszonej europejskiej Infrastruktury Badawczej ACTRIS (actris.net).
Rysunek 4. Nocne pomiary lidarowe (widoczna wiązka laserowa wysyłana do atmosfery (foto: Łucja Janicka UW). | Rysunek 5. Nocne pomiary lidarowe wykonuje Koordynator Kampanii Lucja Janicka (foto: Iwona Stachlewska UW). |
Podczas kampanii wykonano również unikatowy pomiar napływu frontu atmosferycznego i formujących się chmur w wysokiej rozdzielczości, pomiary te zostaną użyte w przyszłości do teoretycznych symulacji turbulencji w warstwie przyściennej prowadzonych na IGFUW przez Martę Wacławczyk.
Osoby zainteresowane pomiarami proszone są o kontakt z panią Łucją Janicką Koordynator Kampanii POLIMOS Zabrze-SMOG 2021.